Skip to content
Andrej Tarkovski's Nostalghia (SU 1983)
Andrej Tarkovski's Nostalghia (SU 1983)

Tentoonstelling, films, talks & events

Andrei Tarkovsky

The Exhibition

14 september — 6 december 2019

tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

De tentoonstelling omvat unieke documenten – brieven, foto’s en polaroids – die nooit eerder in Nederland te zien zijn geweest; in het zaalprogramma zijn alle digitaal gerestaureerde films te zien.

Met beeldrijke en associatieve vertellingen als Andrej Roebljov (1966), Solaris (1971), De spiegel (1974) en, vooral, Stalker (1979), verwierf Andrej Tarkovski (1932-1986) faam als een van de belangrijkste vernieuwers van de cinematografische taal. Eye wijdt dit najaar een solotentoonstelling en een filmprogramma aan de vermaarde filmer-mysticus en zoomt in op Tarkovski’s zoektocht naar existentiële waarheid.

tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

“Een kathedraal van Andrej Tarkovski... geeft alle ruimte voor mystieke ervaringen.”

NRC Handelsblad, *****

In het oeuvre van Andrej Tarkovski lopen dromen en herinneringen, heden en verleden door elkaar. De schilderachtige schoonheid van zijn beelden, de metafysische beschouwingen over de mensheid en ook Tarkovski’s heldere uiteenzettingen over de cinema inspireren nog altijd nieuwe generaties filmmakers en kunstenaars.

tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

Innerlijke stem, eigen beeldtaal

Buiten het keurslijf van de sociaal-realistische Sovjetcinema om ontwikkelde Tarkovski een eigenzinnig oeuvre waarin hij het leven schetst als een spirituele zoektocht naar waarheid en zelfkennis – wat Tarkovski de ‘innerlijke stem van de mens’ noemt, die alleen gehoord kan worden in het bereik van het magische en transcendentale. De regisseur zag zijn films als ‘hiëroglyfen van absolute waarheid’, als een daad van creatieve schepping die, beter dan de analytische wetenschap, in staat was existentiële betekenis te onthullen.

Voor de in 1986 overleden regisseur was film bij uitstek het medium om dicht bij het ‘echte’ leven te geraken. Van alle kunsten stond film het dichtst bij de wetmatigheden van het menselijk denken en leven, stelde Tarkovski – en daarom was cinema de meest waarheidsgetrouwe kunstvorm. De vorm van Tarkovski’s films werd bepaald door extreem lange shots, een langzaam bewegende camera, bijzonder gebruik van geluid en muziek en van kleur verschietende filmbeelden.

“...Een zo ongefilterd mogelijke ervaring van de films en hun beelden... schat aan archiefmateriaal... de poëzie van Tarkovski effectief aan het oppervlak... Prachtige, aangenaam aardse beelden...”

De Volkskrant

tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut
tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

Opzet tentoonstelling

De tentoonstelling is gedacht vanuit het idee om zo dicht mogelijk bij Tarkovski en zijn oeuvre te komen. Daarom is ervoor gekozen om de bezoeker onder te dompelen in de beeldwereld van Tarkovski, om de beschouwer als het ware te bedwelmen door vele precies gekozen fragmenten uit Tarkovski’s films. Deze aanpak volgt de ideeën van Tarkovski over de kracht van ‘de poëzie van het beeld’ en de noodzaak van een ‘poëtische logica’ en een ‘poëtische montage’.

Andrej Tarkovski, Larisa Tarkovskaya and Dak, Myasnoye (1981, Soviet Union) (polaroid)
Andrej Tarkovski, Larisa Tarkovskaya and Dak, Myasnoye (1981, Soviet Union) (polaroid)

Privéherinneringen

Bijzonder zijn de – nooit eerder in Nederland getoonde - Polaroids en foto’s die Tarkovski maakte in zijn privéleven en tijdens draaiperioden. Daarnaast is niet eerder getoond materiaal uit Tarkovski’s privé-archief te zien, waaronder brieven, scenario’s en documenten. De herinneringen aan Tarkovski’s persoonlijke en beroepsmatige leven worden ter beschikking gesteld door Tarkovski’s zoon Andrej Andrejevitsj Tarkovski.

Maak een virtuele tour door de tentoonstelling:

tentoonstellingsinterieur Andrei Tarkovsky - The Exhibition (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

“...Je zou bijna wensen dat de tentoonstelling en de films permanent te bezoeken waren. Betere overpeinzingen over onze wezenlijkste vragen zul je in cinema namelijk niet snel aantreffen.”

VPRO/Cinema.nl

still uit Stalker (Andrej Tarkovski, SU 1979)
still uit Stalker (Andrej Tarkovski, SU 1979)

Filmprogramma

In het zaalprogramma is het volledige oeuvre van Tarkovski te zien, met grotendeels nieuwe digitale restauraties waaronder De spiegel, Solaris en Tarkovski’s laatste film, Het offer (1986). Ook zijn er films te zien van makers die Tarkovski hebben geïnspireerd (zoals Sergej Paradzjanov en Robert Bresson) of van regisseurs die zich door Tarkovski hebben laten inspireren (onder meer Lars von Trier en Alex Garland). Zes van Tarkovski’s films worden door Eye in landelijke distributie gebracht en zullen in ca. 40 Nederlandse filmtheaters worden vertoond.

poster Andrei Tarkovsky - The Exhibition

Films, talks & meer

De tentoonstelling gaat vergezeld van een programma met films, discussies en andere activiteiten.

Podcast: Tarkovski in zes lezingen door Otto Boele

Voor wie zich wil verdiepen in het werk van Tarkovski is een zesdelige lezingenserie georganiseerd in samenwerking met Ruslanddeskundige Otto Boele (Russische studies, Universiteit Leiden).

Luister naar de lezingen als podcast

Het tijdschrift Kunstschrift brengt een speciaal Tarkovski-nummer uit.

credits

De tentoonstelling is samengesteld door Jaap Guldemond in samenwerking met Marente Bloemheuvel. Onze speciale dank gaat uit naar Andrej A. Tarkovski voor zijn bijdrage aan de tentoonstelling. Alle documenten en foto’s in de tentoonstelling zijn afkomstig uit de collectie van het Andrej Tarkovski Archief in Florence.

Director of exhibitions / Curator

Jaap Guldemond

Associate curator

Marente Bloemheuvel

Projectmanagers

Sanne Baar, Claartje Opdam, Judith Öfner, Giulia Di Pietro

Grafisch ontwerp

Joseph Plateau, Amsterdam

Technische productie

Rembrandt Boswijk, Indyvideo, Utrecht; Martijn Bor

Audiovisuele apparatuur

BeamSystems, Amsterdam, Indyvideo, Utrecht

Installatie

Syb Sybesma, Amsterdam

Licht

Studio Warmerdam, Amsterdam

De tentoonstelling werd mede mogelijk gemaakt door:

Op zoek naar eerdere tentoonstellingen?

Bekijk het archief via de link.

Lees meer

Steun Eye. Word lid van de Eye Society.