Skip to content

Journaal

Bij de naam bioscoopjournaal zal bijna iedereen in eerste instantie denken aan het beroemde Polygoons Nederlands Nieuws, een journaalreeks die vanaf begin jaren twintig tot 1987 wekelijks te zien was in de Nederlandse bioscopen. De meeste van deze journaals zijn ondergebracht bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, maar ook in de collectie van Eye zijn journaals en opdrachtfilms van Polygoon te vinden.

Still uit journaal: Spiegel van Nederland (Onbekend, 1958)
Still uit journaal: Spiegel van Nederland (Onbekend, 1958)

Polygoon is echter niet de enige of de eerste producent van journaals. Al in de jaren tien kon je actualiteiten in de bioscoop zien; korte opnamen van actuele gebeurtenissen werden toen gemaakt door Alberts Frères en de Nederlandse afdeling van Pathé Frères.

Still uit journaal: Tour de France (Wiebe Mullens, 1953)
Still uit journaal: Tour de France (Wiebe Mullens, 1953)
Still uit journaal: Orion Revue (Onbekend, 1931)
Still uit journaal: Orion Revue (Onbekend, 1931)

Opkomst van de Cineacs

Halverwege de jaren twintig begonnen maatschappijen als Orion, Profilti en Filmfabriek Holland met grote regelmaat eigen bioscoopjournaals te produceren. Vanaf de midden jaren dertig werden deze journaals ook vertoond in speciale bioscopen, de zogeheten Cineacs, die nonstop journaals draaiden.

Polygoon-Profilti blijft over

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de twee grootste journaalproducenten – Polygoon en Profilti – door de Duitse bezetter gedwongen samen te werken. Deze samenwerking bestendigde zich na de oorlog in Polygoon-Profilti-Producties. Het door hen geproduceerde journaal zou decennialang een vaste grootheid zijn in het voorprogramma van de Nederlandse bioscopen. Concurrentie kende Polygoon-Profilti niet meer; uitgezonderd het door Haghe Film en Triofilm geproduceerde Spiegel van Nederland dat in de periode 1958-1960 in de bioscopen te zien was.

Journaals in onze database

Spiegel van Nederland bevindt zich compleet in het archief van Eye, naast vele journaals van alle andere grote en kleinere journaalproducenten. Meer dan honderd journaals kun je direct online bekijken in onze database.

Kijk online